Հարստանում են մի խումբ մարդիկ, իսկ ժողովրդին մնում են ապականված ջրերն ու հողերը. Ռուբեն Ջրբաշյան (տեսանյութ)
Դեռ մինչ խորհրդային տարիները, դրսում փայլուն կրթություն ստացած երիտասարդ երկրաբաններ եկան Հայաստան և դրեցին դասական երկրաբանության հիմքը։ Նրանց թվում էր ԵՊՀ երկրաբանության ֆակուլտետի հիմնադիր, Փարիզի Սորբոնի համալսարանում ուսանած Տիգրան Ջրբաշյանը։ «Այդ փայլուն մասնագետները ստեղծեցին երկրաբանական կառույցներ, գիտություն, որը հեշտությամբ փլուզեցինք հետխորհրդային տարիներին»,- ցավով փաստում է ակադեմիկոս Ռուբեն Ջրբաշյանը։ «Դասական երկրաբանությունը՝ որ ես եմ սովորել՝ բոլորովին փոխվել է, դաշտից տեղափոխվեց սենյակներ, լաբորատորիաներ: Մենք ամիսներով վրաններում էինք ապրում: Այսօր գիտական սարքավորումների ժամանակն է, որը, սակայն թանկ հաճույք է: Կա այս սարքավորումները ձեռքբերելու խնդիր: Եվ այս խնդիրը շատ է խանգարում երկրաբանական ուսումնասիրություններում նոր ժամանակներին համընթաց քայլել: Ունենք լավ կադրեր, սակայն չունենք ժամանակակից բազա»: Հանքավայրը պատրաստելը և հանքավայր շահագործելը հեշտ գործ չէ: Այսօր, որ այսքան հանքավայրեր կան, հիմնականում՝ նախկին տարիներին երկրաբանական աշխատանքների արդյունքն է, որոնց նյութերը պահվում են երկրաբանական ֆոնդերում և հիմնականում այդ նյութերն օգտագործելով են բացում հանքավայրը, և անգամ գումար չեն ներդնում՝ գոնե պաշարները հաշվելու համար: Հանքավայրը բացելուց հետո պարզվում է, որ պաշարները չնչին են և մի որոշ ժամանակ շահագործելուց հետո հանքավայրը փակվում է: Արդյունքում հարստանում են մի խումբ մարդիկ, իսկ ժողովրդին մնում են ապականված ջրերն ու հողերը: Հանքավայրը շահագործելուց հետո պետք է կարողանալ նաև վերականգնել այն, որը նույնպես մեծ գումարների հետ է կապված: «Բնապահպանություն ասածը՝ հարուստ երկրները կարող են իրենց թույլ տալ, -ասում է պարոն Ջրբաշյանը: Ոչ զարգացած երկրները մեծ գումարներ չեն կարողանում տրամադրել և ստացվում է, որ միայն բարբարոսաբար օգտագործում ենք: «Մոտակա պատերազմները կլինեն ոչ թե նավթի ու ոսկու՝ այլ ջրի համար: Մենք ունենք ջրի պաշարներ, սակայն չունենք հեռատեսություն»,- ասում է հայտնի, վաստակաշատ երկրաբանը: Սևանա լիճը ոչ միայն բնապահպանական, այլ նաև ռազմավարական նշանակություն ունի և հայ ժողովրդի գոյատևման համար է։ Կա օրենք, որը թույլ չի տալիս Սևանի ավազանում երկրաբանական որևէ աշխատանք իրականացնել, սակայն նույնիսկ օրենքն է անտեսվում»,- հավելում է երկրաբանը։ «Վերջին տարիներին ո՞ւմ են խորհրդական նշանակում՝ չգիտեմ»,-հռետորական հարց է բարձրացնում պարոն Ջրբաշյանը։ Մտավորականը սակայն համոզված է, որ այդ խորհրդականները առաջին հերթին ազգասեր պետք է լինեն, գիտելիք ունենան, զարգացած լինեն: