Բացել լրահոսը Փակել լրահոսը
A A

1 միլիարդ դոլար՝ ՀՀ ժողովրդի կյանքի բարելավման համար. Դեբորա Գրիզերի հոդվածը

Քաղաքականություն
debora

ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության հայաստանյան առաքելության տնօրեն Դեբորա Գրիզերի հոդվածը Հարգելի բարեկամներ և գործընկերներ, Ինձ համար մեծ պատիվ է ղեկավարել Հայաստանում ԱՄՆ ՄԶԳ առաքելությունը:  1992 թվականից ԱՄՆ ՄԶԳ-ն համագործակցել է Հայաստանի կառավարության և քաղաքացիների հետ՝ մի շարք մարտահրավերների առճակատելու  հարցում: 25 տարվա ընթացքում ԱՄՆ ՄԶԳ-ի օժանդակությունը, ինչպես նաև ԱՄՆ ՄԶԳ-ի և Հայաստանի կառավարության գործընկերությունը  զարգացել է՝ արձագանքելով Հայաստանի փոփոխվող կարիքներին՝ ժամանակակից ժողովրդավարական հասարակություն և ազատ շուկայական տնտեսություն դառնալու վերջինիս ճանապարհին: ԱՄՆ ՄԶԳ-ն տրամադրել է ավելի քան 1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար՝  Հայաստանի ժողովրդի կյանքի բարելավման, ինչպես նաև ժողովրդավարական, տնտեսական և սոցիալական կառավարման բարելավմանն ուղղված նրա ջանքերին օժանդակելու նպատակով: 1988 թվականի ավերիչ երկրաշարժից հետո ԱՄՆ ՄԶԳ-ն, այլ միջազգային կառույցների հետ մեկտեղ, սնունդ, կացարան, դեղորայք և վառելիք տրամադրեց աղետից տուժածներին:  1992 թվականին, Հայաստանի անկախացումից հետո  հիմնադրվեց Հայաստանում  ԱՄՆ ՄԶԳ առաքելությունը, իսկ ԱՄՆ ՄԶԳ-Հայաստան համագործակցությունը պաշտոնապես սկսվեց մարդասիրական օժանդակության ծրագրերից:  1990-ականների վերջում ԱՄՆ ՄԶԳ օժանդակությունը մարդասիրական կամ «օգնության» ծրագրերից վերածվեց երկարաժամկետ կայուն զարգացման ծրագրի: ԱՄՆ ՄԶԳ-ն սկսեց աշխատել Հայաստանի Կառավարության հետ՝ միջազգային կազմակերպությունների կողմից իրականացվող ծրագրերի օգնությամբիրականացնելով մակրոտնտեսական բարեփոխումներ և ազատականացնելով շուկաները՝ մասնավոր հատվածի աճը և էներգետիկ ոլորտը վերականգնելու նպատակով: Միասին մենք զարգացրեցինք ժողովրդավարական հաստատությունները, սատարեցինք քաղաքացիական հասարակության աճին, ամրապնդեցինք օրենքի գերիշխանությունը և բարեփոխումներ իրականացրեցինք՝ ուղղված առողջապահական ծառայությունների որակի բարելավմանը, սոցիալական պաշտպանության համակարգի կատարելագործմանը և խոցելի երեխաների պաշտպանության համակարգի հզորացմանը: Հայաստանի մասնավոր և պետական հաստատությունների զարգացման հետ զարգացավ և ԱՄՆ ՄԶԳ-Հայաստան գործընկերությունը: Այժմ ԱՄՆ ՄԶԳ ծրագրերն իրականացվում են տեղական կազմակերպությունների միջոցով և սատարում են հայաստանյան կողմի նախաձեռնություններին: ԱՄՆ ՄԶԳ-ն ուղղակիորեն աշխատում է  Հայաստանի կառավարության, Հայաստանյան կազմակերպությունների և մասնավոր հատվածի հետ, և  համակարգված աշխատանք է կատարում այլ  միջազգային դոնորների և կազմակերպությունների հետ՝ զարգացման մնացած մարտահրավերներին անդրադառնալու նպատակով:  Միասին մենք խթանում ենք  տնտեսական աճը ագրոբիզնեսի և տուրիզմի ոլորտում՝ գյուղի զարգացման միջոցով, և աջակցում ենք քաղաքացիական ավիացիայի, էներգետիկ անկախության և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտներում:  Մենք խթանում ենք ժողովրդավարությունն ու կառավարման բարելավումը՝  տեղական ինքնակառավարման բարեփոխումների, հակակոռուպցիոն գործունեության, ինչպես նաև քաղաքացիական հասարակության, անկախ ԶԼՄ-ների և մարդու իրավունքների պաշտպանության միջոցով: Միասին մենք խթանում ենք երեխաների պաշտպանության բարեփոխումները, ներառական կրթության համակարգը, և աշխատում ենք տուբերկուլյոզի, ինչպես նաև մայրական և մանկական մահացության բեռի նվազեցման ուղղությամբ:    ԱՄՆ կառավարության երկարաժամկետ նպատակն է Հայաստանի հետ իր հարաբերությունների փոխակերպումը օժանդակությունից՝ առևտրային հարաբերությունների:  ԱՄՆ ՄԶԳ-ն հպարտ է Հայաստանի հետ իր համագործակցությամբ և վերջին 25 տարվա զարգացումներով: Հիմնվելով մեր հաջողությունների վրա մենք պատրաստ ենք շարունակել մեր ջանքերը առավել ներառական, բարգավաճ և լավ կառավարվող հայաստանյան հասարակության կայացման ուղղությամբ:   Մեր ժառանգությունը ԱՄՆ ՄԶԳ համագործակցությունը ՀՀ Կառավարության, քաղաքացիների, միջազգային և տեղական գործընկերների հետ տպավորիչ արդյունքների է հանգեցրել:  Միասին մենք իրականացրել ենք հետևյալ աշխատանքները.  

  • մշտական բնակարաններ ենք տրամադրել 1988թ. երկրաշարժի հետևանքով  անօթևան մնացած 7000 ընտանիքների.
  • մրցունակ մասնավոր հատված ենք ստեղծել՝ մակրոտնտեսական բարեփոխումների  իրականացման և շուկաների ազատականացման միջոցով նպաստելով կենսունակ ֆինանսական հատվածի, Հայաստանի Կենտրոնական բանկի, իրավական և կանոնակարգիչ համակարգերի կայացմանը, ինչպես նաև բարելավելով ֆինանսների հասանելիությունը.
  • սատարել ենք էներգետիկայի ոլորտի փոփոխություններին՝ մասնավորեցման և էլեկտրաէներգիայի արտադրության և բաշխման հաշվառման, ինչպես նաև էներգետիկայի, ջրային ռեսուրսների և հեռահաղորդակցության ոլորտների կարգավորմանն ուղղված Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի ստեղծման և հատվածում ռազմավարական զարգացումը կանոնակարգող «Էներգետիկ համակարգի նվազագույն ծախսերով զարգացման ծրագրի» միջոցով.
  • փոփոխություններ ենք իրականացրել հարկային կանոնակարգերի և վարչարարության ոլորտում՝ Հայաստանում հարկերի հավաքագրման ենթակառուցվածքների թափանցիկության բարելավման և արդիականացման նպատակով՝ բիզնեսներին և հեռանկարային ներդրողներին տրամադրելով բարելավված և ավելի  արդյունավետ ծառայություններ.
  • ամրապնդել ենք գյուղական տնտեսությունները և աշխատատեղեր ստեղծել՝ գյուղական ձեռնարկատիրության խթանման, առևտրի դյուրացման և գյուղական բիզնեսների համար տեղական և տարածաշրջանային շուկաների հասանելիության բարելավման միջոցով.
  • ձևավորել ենք ժողովրդավարական հաստատությունները՝ քաղաքացիական հասարակություն, քաղաքական կուսակցություններ, տեղական ինքնակառավարման մարմիններ, անկախ ԶԼՄ-ներ և օրենքի գերիշխանություն և զարգացրել կարողություններն ուղղված քաղաքացիների ներգրավմանը որոշումների կայացման գործընթացներում և հանրային ծառայությունների բարելավմանը.
  • բարելավել ենք հայաստանցիների համար որակյալ բուժծառայությունների հասանելիությունը՝ ընդարձակելով առողջության առաջնային պահպանման և մայրական ու մանկական առողջության ծառայությունները, հզորացնելով Առողջապահության նախարարության ինստիտուցիոնալ կարողությունները, բարելավելով բուժաշխատողների հմտությունները, ինչպես նաև կահավորելով և վերանորոգելով Հայաստանի ամենակարիքավոր  գյուղական բուժհաստատությունների երկու երրորդը.
  • ամրապնդել ենք սոցիալական ապահովության ցանցերը և բարելավել սոցիալական  պաշտպանության համակարգերի  արդյունավետությունն  ու թափանցիկությունը, ներառյալ «114» թեժ գծի հիմնադրումը՝ բոլոր սոցիալական ծառայությունների ռեսուրսների վերաբերյալ քաղաքացիներին օժանդակություն տրամադրելու նպատակով.
  • հիմնադրել ենք Հայաստանի ամերիկյան համալսարանը և խթանել նրա վերածումը մի հաստատության, որն ուսուցանում է Հայաստանի ապագա առաջնորդներին, խթանում է քաղաքացիական մասնակցությունը և ժողովրդավարական արժեքները.
  • արդիականացրել ենք Հայ-ամերիկյան առողջության կենտրոնը՝ այն դարձնելով ժամանակակից  ախտորոշիչ հաստատություն, որն այժմ մի շարք ծառայություններ  է տրամադրում ինչպես կանանց, այնպես էլ տղամարդկանց.
  • մի շարք պետական և մասնավոր հաստատություններ վերածել ենք առաջատար նորարարական, ձեռնարկատիրական, կրթական և հետազոտական կենտրոնների, ինչպիսիք են՝ Մայքրոսոֆթ ինովացիոն կենտրոնը, Հայաստանի ազգային ճարտարագիտական լաբորատորիաները և Ինովացիոն լուծումների և տեխնոլոգիաների կենտրոնը: