Բացել լրահոսը Փակել լրահոսը
A A

ԱՅՍ ՏԱՐԻ ԷԼ ՄԻ ԿԵՐՊ ԿՁԳԵՆ

Տնտեսություն

«Այբ-Ֆե» թերթի նյութերից

Արտարժույթի նկատմամբ դրամի արժեվորման կարեւոր հետեւանքներից մեկը բնակարանների գնի հերթական բարձրացումը եղավ:

Մինչ վերջերս անշարժ գույքի շուկայական գները հայտարարություններում նշվում էին գերազանցապես դոլարով, սակայն արդեն մի քանի ամիս է` փոխվում է այդ գնանշումների սկզբունքը, եւ տների գները ավելի շատ են սկսել արտահայտվել դրամով կամ եվրոյով: Դա առաջացավ նրանից, որ դոլարի էժանացումը բերեց ամերիկյան արժույթի նկատմամբ վստահության պակասի, եւ մարդկանց մի մասն իր ապրանքի գինն սկսեց արտահայտել հայկական, մյուս մասը` միասնական եվրոպական արժույթով: Մինչ արժույթից արժույթ վերակողմներեշվելը, սակայն, դոլարով արտահայտված գները այս տարվա առաջին եռամսյակում դարձյալ բարձրացան` դոլարի հերթական ինֆլյացիայի պատճառով: Նախորդ տարվա համեմատ, այս տարի նույնպես գրանցվեց դրամի դեֆլյացիա, սակայն ոչ թե 16, այլ` 8 տոկոսով: Դա բերեց տան գնի «բնազդային» բարձրացման` 6-7 տոկոսով, ինչի տնտեսական հիմնավորումն այս անգամ միայն արժույթների հարաբերակցության տատանումն էր, այսինքն` բնակարանը դադարեց որպես բիզնեսի առարկա ընկալվելուց եւ սկսեց ոսկու նման հանդիսանալ կապիտալի կուտակման միջոց, հատկապես` մարզերում:

Իսկ դեռ որքան կարող է անշարժ գույքի արժեքի նոր արտահայտումը ազդել դրա գնի հերթական ու արհեստական բարձրացմանը: Կարճ, քանի որ հուլիսից ուժի մեջ կմտնի 2004թ. նոյեմբերի 24-ին ընդունված «Արժութային կարգավորման եւ արժութային վերահսկողության մասին» օրենքը, որի 6-րդ հոդվածով կարգավորվում են «ՀՀ տարածքում ապրանքների (գույքի) իրացման, ծառայությունների մատուցման եւ աշխատանքների կատարման փողային գնանշումները», դրանք արդեն պիտի իրականացվեն բացառապես դրամով: Այսինքն, երկու ամսից նույնիսկ օրենքը պատժամիջոցներ կնախատեսի դոլարով կամ եվրոյով գին նշողների նկատմամբ. կտուգանի արտարժույթով գնանշված գումարի չափով կամ կազատազրկի: Իսկ դա ուրախացնելու փոխարեն պիտի խիստ մտահոգի հայրենի իշխանավորներին, քանի որ նրանք` նախագահ, վարչապետ, ԱԺ ղեկավար, թափով նախարարներ, մինչեւ կոկորդ խրված են բնակարանային բիզնեսում, ուստի դրամով արտահայտված տան գինը, դոլար-դրամ փոխարժեքի տատանմամբ այլեւս չեն կարողանա թանկացնել, մանավանդ, որ ԿԲ-ն պատրաստվում է տեսանելի ապագայում 1USD-440 ԴՐԱՄ պլանավորած հարաբերակցությունը պահպանել:

Տարվա կեսից միակ հույսը կմնա հիփոթեքային շուկան զարգացնելով գին պահելը կամ բարձրացնելը: Հիփոթեքը Հայաստանում զարգացնելու փորձը արվում է անձամբ նախագահի ցուցումով, սակայն հաշվի չի առնվում, որ հիփոթեք իրականում զարգանում է, եթե զարգանում է երկրի արդյունաբերությունը, բարձրանում է աշխատողների եկամտաբերությունը, պետությունը ռիսկային գոտի չի համարվում, պատերազմի վերսկսման վտանգ ու հարեւանի հետ չլուծված կոնֆլիկտ չկա: Այդ երկրում բարելավման կարիք ունեցող կամ նոր ստեղծված ընտանիքները հնարավորություն են ստանում էժան տոկոսադրույքով ու մարման երկար ժամկետով վարկ վերցնել, իսկ մինչ այդ հասցրած են լինում որոշակի գումար տնտեսել: Եթե տարվա կեսից վարկի մարման ժամկետը 5-ից երկարացվի մինչեւ 10 տարվա, իսկ տոկոսադրույքը 15-ից իջեցվի 10-ի, միեւնույն է՝ վարկառուն ծայրամասում 2 սենյականոց գնելու համար ամսական ստիպված կլինի բանկին վճարել առնվազն 70 000 դրամ: Երբեք ուսուցիչը 50 000 կամ Կադաստրի պետկոմի աշխատակիցը՝ 23 000 դրամ աշխատավարձով չի կարողանա 10 տարի դիմանալ, եթե նույնիսկ երեք հոգանոց ընտանիքում երկուսը աշխատանք ունենան:

Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի գնահատման վարչության պետ Արշակ Խաչատրյանը խիստ բնականոն է համարում վերջին 5 տարում գույքի գների շարունակական աճը, սակայն վստահեցնում է, որ դա մի օր հաստատ կանգ է առնելու: «2003-ին աճը կազմել է 50%, հաջորդ տարի՝ 30, այս տարի կանխատեսում ենք մի 15%»,- «Այբ-Ֆե-ին» պատասխանեց նա: Արշակ Խաչատրյանը նույնպես համաձայնեց, որ դրամի արժեվորումը հողի կամ բնակարանի թանկացման գործում դեր ունեցել է, բայց ըստ նրա՝ 1-2%-անոց: Իսկ թանկացման մյուս կարեւոր գործոնները, ըստ գնահատող-պաշտոնյայի, չորսն են. ա) ետխորհրդային երկրներում քաղաքական հարաբերական կայունություն, բ) ՀՀ-ում սոցիալ-տնտեսական, մակրոտնտեսական ցուցանիշների բարձր մակարդակը, գ) քաղաքաշինական-ներդրումային լայնածավալ ծրագրերը, դ) վճարունակ պահանջարկի առկայություն: Ընթերցողին խնդրում ենք մեկնաբանել անձամբ՝ հարեւան-բարեկամի ու սեփական օրինակներով:

ՍԵՎԱԿ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ