Բացել լրահոսը Փակել լրահոսը
A A

«Հայկական կողմը չի հերքում, որ վրիպել է»

Հարցազրույց

Սարգսյան- Ալիեւ մյունխենյան հանդիպման մասին քաղաքագետ Ալեքսանդր Մանասյանը խորհուրդ է տալիս չշտապել ենթադրություններ ու մեկնաբանություններ անելու հարցում: Իսկ թե ինչու` պարոն Մանասյանը հիմնավորեց «Ա1+»-ի հետ հարցազրույցում: Հիշեցնենք, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ֆրանսիացի համանախագահ Բեռնար Ֆասիեն հայտարարել է, որ հանդիպման ընթացում աննախադեպ առաջընթաց է արձանագրվել:

- Ինչի մասին էլ բանակցություններում քննարկած, խոստտացած լինեն, երկու նախագահներն էլ տարբեր բաներ են հայտնելու, որովհետեւ ընկալումն է տարբեր, ձեռք բերվածի հեռանկարն է տարբեր կերպ ըմբռնելու: Կարծում եմ` առաջիկայում մենք դրա ականատեսը կլինենք, եթե նաեւ նկատի ունենանք, որ Բաքուն շատ է սիրում խեղաթյուրել փաստերն ու փաստաթղթերը եւ ի շահ իրեն մեկնաբանել բանակցություններում տեղ գտած ձեւակերպումները:

-Տվյալ դեպքում առաջընթացի մասին խոսում է ոչ թե Բաքուն, այլ ֆրանսիացի համանախագահը` Բեռնար Ֆասիեն:

- Ֆասիեն էլ իր կողմից է այլ կերպ հասկանում այդ առաջընթացը: Մենք մի քանի անգամ արդեն առիթ ենք ունեցել հիասթափվել ֆրանսիացի համանախագահից: Նրա հայտարարություններից երեւացել է, որ նա խնդրի էությունը, մեղմ ասած, չի հասկանում կամ տեղյակ չէ դրանից: Ավելի քան համոզված եմ, որ այստեղ տարընթերցումների հարց կա: Սերժ Սարգսյանը կգա, կխոսի, մենք կլսենք նաեւ մյուս կողմի` Իլհամ Ալիեւի հայտարարությունները, բայց մի բան պարզ է` եթե հարցը ավելի է կոնկրետանում եւ մոտենում ԼՂ-ին, արդեն դժվար կլինի որեւէ առաջընթաց արձանագրել առանց ԼՂՀ-ի մասնակցության:

- ՀՀԿ խոսնակ Էդվարդ Շարմազանովը «Ա1+»-ին հայտնել է, որ բանակցությունների ընթացքում քննարկվել է ԼՂՀ-ի կարգավիճակի հարցը եւ դա արդեն կարելի է համարել առաջընթաց, քանի որ մինչ այդ Ադրբեջանը հերքում էր, որ ԼՂ-ի կարգավիճակի հարցը ընդհանրապես քննարկվում է բանակցություններում: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

- Մինչեւ հիմա Բաքուն հրաժարվում էր խոսել կարգավիճակի մասին` կարգավիճակի հարցը պայմանավորելով, ինչպես իրենք են ասում, «գրավյալ տարածքներից» հայկական կողմի զորքերի դուրսբերումով: Եթե բանակցություններում առանց այդ նախապայմանի խոսք է գնացել ԼՂՀ-ի կարգավիճակի մասին, ուրեմն դա կարելի է առաջընթաց համարել:

- Իսկ կարելի՞ է առաջընթաց համարել հանրաքվեի միջոցով ԼՂՀ-ի կարգավիճակի մասին հարցի քննարկումը: Ադրբեջանը բազմիցս հայտարարել է, որ եթե հանրաքվե լինի, ապա այն պետք է տեղի ունենա ողջ Ադրբեջանի տարածքում:

-Դժվար հանրաքվեի հարցի քննարկումն առաջընթաց կամ հետընթաց գնահատելը:Դա կախված է հանրաքվեի մանրամասներից: «ԼՂ-ի կարգավիճակի քննարկումն առիթ, ազդակ պետք է դառնա ԼՂՀ-ի բանակցություններին մասնակցելու համար». ես այդ բոլոր բառերը չակերտների մեջ եմ ասում, քանի որ բանակցային գործընթաց չկա, այն ընդհատվել է: Այս պահին խորհրդատվություններ են ընթանում եւ բանակցությունները պետք է վերսկսվեն` ԼՂՀ-ի կարգավիճակի քննարկման փուլում: Յուրաքանչյուր հայ պետք է իմանա, որ երկու երկրների ղեկավարների հանդիպումները բանակցություններ են, դրանք խորհրդակցություններ են: Այն, որ համանախագահներն ասում են, թե անձամբ են գնում ԼՂ, տեղեկացնում բանակցություններին, դա դեռ ոչինչ չի նշանակում: Նույն Ֆասիեն, վերջերս ԼՂՀ-ում հայտարարեց, որ Ղարաբաղը դուրս է մնացել բանակցություններից հայկական կողմի մեղքով:

- Ֆասիեն այդ մասին նաեւ Երեւանում է հայտարարել: Նրա հայտարարությունը չի՞ համապատասխանում իրականությանը:

- Եթե ԼՂ-ի դուրս մնալը հայկական կողմի համաձայնությամբ է եղել, ապա վերադառնալը ինչո՞ւ պետք է լինի Ադրբեջանի համաձայնությամբ: Ֆասիեն տարօրինակ հայտարարություններ է անում, Բաքվում չէ, որ պետք է որոշվի, թե ով մասնակցի բանակցային գործընթացին: ԵԱՀԿ-ն ժամանակին` 1994թ. որոշել է այդ ձեւաչափը եւ նրան է վերապահված այդ իրավասությունը: ԵԱՀԿ-ն որոշել էր, որ Ղարաբաղը պետք է մասնակցի բանակցություններին եւ Բաքուն այդ ձեւաչափով մի քանի տարի մասնակցել է բանակցություններին:

- Բոլոր դեպքերում վերադառնանք նախորդ հարցին. Դուք համամի՞տ եք այն հայտարարության հետ, որ Ղարաբաղը բանակցություններից դուրս է մնացել հայկական կողմի մեղքով:

- Հայկական կողմը դա չի հերքում:

- Դա մեր ամենամե՞ծ սխալն է բանակցային գործընթացում:

- Դա մեր վրիպումն է: Դրա համար էլ քաղաքական գործիչները չպետք է ասեն, որ բանակցությունները շարունակվում են: Նրանք պետք է ասեն, որ բանակցությունները պետք է շարունակվեն Ղարաբաղի մասնակցությամբ:

- Ձեր կարծիքով նման վրիպումները ներվո՞ւմ են:

- Ներվելու-չներվելու մասին չէ խոսքը, մենք պետք է շտկենք իրավիճակը:


- Ի՞նչ զարգացումներ են սպասվում առաջիկայում ԼՂ բանակցային գործընթացում:

- Մենք պետք է պատրաստ լինենք բանակցությունների ընթացքում շոշափված հարցերի տարըմբռնումներին, դրանց տարբեր մեկնաբանություններին:

- Եթե դուք գտնում եք, որ այսօր բանակցություններ չկան` խորհրդատվություններ են, համանախագահներն էլ հայտարարում են, որ առանց ԼՂ-ի մասնակցության խնդիրը չի կարգավորվի, այսօր ինչո՞վ են զբաղվում բանակցողները: Որքա՞ն կարելի է շարունակել այդ խորհրդատվությունները:

- Այդ հարցը ինձ չպետք է տրվի: Այդ հարցին պետք է պատասխանեն բանակցողները, քանի որ բանակցություններն ընթանում են փակ դռների հետեւում եւ ընդամենը մեկ-երկու բառ են մեզ հայտնում: Հստակ հայտնի չէ, թե ինչ է ասվում այդ հանդիպումներում:


- Դուք կապ տեսնո՞ւմ եք ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացի եւ հայ-թուրքական հարաբերությունների միջեւ:

- Այն, ինչ անում է այսօր Բաքուն, մեկ նպատակ է հետապնդում` Թուրքիային մեջտեղ բերել եւ դարձնել ԼՂ բանակցությունների գլխավոր դերակատարներից մեկը:

- Ադրբեջանն այդ հարցում զգալի հաջողությունների չի՞ հասել:

- Ես կարծում եմ, որ չի հասնի:

- Հայ-թուրքական սահմանը մոտ ապագայում կբացվի՞:

- Եթե հայ-թուրքական սահմանը չբացվի, դա նշանակում է, որ Թուրքիան կհաղթի Եվրոպային, ԱՄՆ-ին եւ ՌԴ-ին:

- Իսկ կհա՞ղթի:

- Ժամանակը ցույց կտա:

Հարցազրույցը` Վիկտորյա Աբրահամյանի