Բացահայտումներ Կաթողիկոսի մասին (տեսանյութ)
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի նախկին հոգևորական Արմեն Խաչատրյանը պնդում է, որ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ն սպասարկում է քոչարյանասերժական համակարգին, եկեղեցում էլ ստեղծել է անձի և ոչ թե Աստծո պաշտամունք: Արմեն Խաչատրյանը Սուրբ Էջմիածնի նախկին միաբան է, ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա Եղիա աբեղա Խաչատրյան անունով, աշխատել Կաթողիկոսարանի դիվանատանը, եղել է Էջմիածնի Գեւորգյան հոգեւոր ճեմարանի փոխտեսուչ: «Այսօրվա կաթողիկոսը չի տիրապետում հայ առաքելական եկեղեցու աստվածաբանությանը, վարդապետությանը և ընդհանրապես եկեղեցական կանոնադրությանը ու ավանդույթներին: Ինքը, կարծես, եկեղեցուց կտրված մի մարդ է: Փորձեք հարցնել իրեն Աստվածաշնչից մի թեմա, զրուցել, քննարկել: Չի կարող, այս մարդը չի տիրապետում, հավատք չունի. Աստվածաշունչ չգիտի, ուր մնաց՝ թե քարոզի: Տեսեք ինքը չի շփվում ժողովրդի հետ »,-«Ա1+»-ի հետ զրույցում ասաց նա: 2013 թվականին Եղիա աբեղան կարգալույծ է հռչակվել, իր խոսքով, ճեմարանում արմատավորված թերությունների մասին բարձրաձայնելուց հետո: « Չասեց դու սխալ ես կամ ինչ որ ասում ես՝ չեմ ընդունում: Ուղղակի ասաց, որ ձեր կեղտոտ անկողինը պետք չի փռել դասախոսների և բոլորի առաջ: Այդ մարդը տարբեր պատկերացում ունի եկեղեցու մասին, ինքը դա կլան է հասկանում և ինձ բառացի խոստովանեց , որ քո մտածելակերպի տեր մարդը իմ համակարգում տեղ չունի»: Հոգևորականին Մայր աթոռից տեղեկացրել են, որ շուտով նոր պաշտոնի են նշանակելու և ուղարկել են հանգստի: Որոշ ժամանակ անց նա տեղեկացել է իր կարգալույծ լինելու մասին: «Դա կոպիտ հերետիկոսություն է: Կաթողիկոսը չի կարող օծումը ջնջել: Իր հակազդություններից մեկը կարգալուծությունն է, որով վախեցնում է բոլորին: Հիշում եմ, որ ասել է, թե մի զանգով կարող է բոլոր ճանապարհները փակել. Իսկ երբ դա չի անցում սկսում է լրատվամիջոցներով վարկաբեկել ու պիտակավորել որպես մասսոններ կամ միասեռականներ»,-նկատեց Արմեն Խաչատրյանը: Հոգեւոր Ճեմարանի նախկին փոխտեսուչը պատմում է, որ կառույցում պաշտոնները տրամադրվում են խնամի բարեկամական կապերի շնորհիվ, հոգեւորականներն իրենց հռչակել են կաթողիկոսի զինվորներ և անձի պաշտամունքով են զբաղված: Ուսանողներին արգելվում է շփվել միաբանների հետ, նրանք չունեն հոգեւոր հայր, որը ձեռնադրությունից առաջ զբաղվի հոգեւոր դաստիարակությամբ: « Բարեկամների մի խմբակ էր ձեւավորվել, որ շատ ավելի շփացած էին ու փողոցը տեղափոխել էին ճեմարան, որտեղ էլ իրենց արտոնյալ էին զգում» : Բռնություն և սարսափ է տարածողներից Արմեն Խաչատրյանն առանձնացրեց ներկա տեսուչին: «Գեւորգ եպիսկոպոս Սարոյանն է: Երբեմն, այնպես էր հարձակվում ուսանողների վրա, որ նրանք գունատվում էին եւ այլեւս չէին կարողանում ձայն ու ծպտուն հանել: Եվ սա հատուկ էր արվում: Նրանից առաջ փոխտեսուչ էր տեր Վաչե քահանա Հայրապետյանը, այնուհետեւ տեր Զավեն քահանա Մարկոսյանը, որոնք նույն բռնապետական ոգով փորձում էին ուսանողի մեջ կոտրել անհատականությունը և վախի, սարսափի մթնոլորտ ձեւավորել, որը հենց Կաթողիկոսի քաղաքականության մնաս է կազմում»,-ասաց նա: Մայր Աթոռում խախտված հոգեւոր ավանդույթներից նախկին աբեղան մատնանշեց, օրինակ` այն, որ թեմակալ առաջնորդները զրկված են ինքնուրույն ձեռնադրումներ կատարելուց իրենց իրավունքից և դրանք կատարվում են միայն կաթողիկոսի հրահանգով ու ընտրությամբ: Միաժամանակ, չկա որևէ մեխանիզմ, որը ստուգի կարգալուծությունների հիմքերը: Թերի է նաեւ կուսակրոնության ընկալումը: «Մենք չունենք վանք, չունենք վանական կյանք, բայց ունենք կուսակրոնություն: Սա աբսուրդ է: Եվ դրա համար էլ այս բոլոր խայտառակությունները լինում են, որովհետեւ այդ կուսակրոն վանականները պատկերացում չունեն՝ ինչ է դա, ինչ է վանական կյանքը, ինչ է աղոթական վիճակը: Երազում էին կուսակրոն լինել, քանի որ կարծում էին, որ ամեն մեկը արտասահմանում մի թեմ, մի յուղոտ պաշտոն կստանա, կդառնա թեմական առաջնորդն ու եպիսկոպոս: Իրենց կուսակրոնության հասկացողությունը տրամպլին է արտասահման գնալու, բարձր պաշտոններ ձեռք բերելու համար: Նույնիսկ խոսակցություններ կային, որ ինչ կլինի՞ որ՝ վեղար կդնեմ, մի կողմից էլ ընտանիք կունենամ, ո՞վ պիտի իմանա: Բայց Աստված հո կիմանա» -վրդովված պատմում է Գևորգյան ճեմարանի նախկին սանը։ Վեհափառի դեմ իր բողոքն ու այս օրերին իրականացվող ակցիաները Հայոց եկեղեցու դեմ չեն, ասում է Խաչատրյանը: Ուղղակի երկար ժամանակ Գարեգին 2 -ի անձը նույնացվել է եկեղեցու հետ. «Եթե ինքը լինի իրոք Լուսավորչի հավատքի կրողը, վստահաբար որևէ մեկը չի համարձակվի իր դեմ ոտնձգություններ անել: Բայց մենք տեսնում ենք, որ այս մարդը ոչ մի կապ չունի հոգեւոր կյանքի հետ, բուն եկեղեցու առաքելության հետ ինքը աշխարհիկ մարդ է, պարզապես հոգեւորականի հագուստով է: Իր ամբողջ էությամբ ինքը բիզնես հոգեբանությամբ է: Չենք ուրանում իր արած գործերը: Լավ է, որ կառուցում և վերանորոգում է, բայց եկեղեցի կառուցելուց առաջ ինքը պետք է եկեղեցական համայնքներ ձեւավորի»: Պատմաբան-հրապարակախոս Գեւորգ Յազեջյան էլ մեզ հետ զրույցում վստահեցեց, որ հայոց պատմությանը հայտի են թվով 15 կաթողիկոսներ, ովքեր կամ հրաժարական են տվել, կամ գահընկեց արվել: Որոշ դեպքերում էլ միջամտել են իշխանությունները: Կլինի արդյո՞ք Գարեգին 2-ը հաջորդ գահազուրկ Կաթողիկոսը, ըստ բանախոսների, պարզ կդառնա իրավապահների արդեն սկսած հետաքննությունից հետո: Ի դեպ , Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մամլո դիվանից «Ա1+»-ին ասացին, որ Եղիա աբեղա Խաչատրյանը կարգալույծ է հռչակվել ուխտազանցության և եկեղեցականին անհարիր ընթացքի համար, ու կրկին մեկնաբանել հարցը այստեղ անիմաստ համարեցին:
