Սուրբ Կարապետ վանքի քարերը՝ քրդերի տան շինանյութ (տեսանյութ)
4-րդ դարում կառուցված Սուրբ Կարապետ վանական համալիրը գտնվում է Մուշ քաղաքից հյուսիս-արևմուտք՝ Քարքե կոչվող լեռան լանջին:
Ներկայումս քրդերով բնակեցված այս գյուղի բնակիչներին հայ զբոսաշրջիկները չեն զարմացնում: Օտարերկրացիների ներկայությունը ոգեւորում է միայն գյուղի երեխաներին, որոնք կրնկակոխ հետեւում են նրանց: Նախքան գյուղ մտնելը զբոսաշրջիկների խմբի ուղեկցորդը անմիջապես զգուշացնում է՝ ուշադիր լինել գրպաններին ու պայուսակներին. երեխաներն ամեն քայլափոխին գումար էին մուրում: Գյուղը ծայրահեղ աղքատ էր:
Երեխաներն արդեն գիտեն՝ ինչի համար են սարերի մեջ կորած ու մոռացված իրենց գյուղ պարբերաբար այցելում զբոսաշրջիկները: Օտարերկրացուն տեսնելիս նրանք անմիջապես մատնացույց են անում իրենց տների պատերի մեջ՝ որպես սովորական քար, շարված Սբ Կարապետ եկեղեցու խաչքարերի պատառիկներն ու սրբատաշ մասունքները: Քարերը շարված են՝ որն ինչպես պատահեր՝ գլխիվայր, թարսուշիտակ:
1915թ. թուրքական իշխանությունները պայթեցրել են վանական ամբողջ հսկայական համալիրը: Երբեմնի հռչակավոր վանքից գրեթե ոչինչ չի պահպանվել:
Գյուղում կար տուն, որը կառուցված էր հենց վանական համալիրի շենքերից մեկում: Իսկ գոմերից մեկը վանքի մի ամբողջական խուց էր:
Ըստ ավանդության՝ Սբ. Կարապետը հիմնել է Գրիգոր Լուսավորիչը, նրա մահից հետո մարմինը ամփոփվել է Սբ. Կարապետ կոչվող մատուռի տակ։
Նախքան կաթողիկոս դառնալը Խրիմյան Հայրիկը եղել է եկեղեցու վանահայրը: Այստեղ հրատարակվել է «Արծվիկ Տարոնո» թերթը, վանական համալիրում եղել է որբանոց, 45 աշակերտի համար նախատեսված դպրոց:
